Jak ochronić się przed konsekwencjami potencjalnych błędów związanych z zarządzaniem Spółką?

Wpływ osób na stanowiskach kierowniczych na sukces i stabilność firmy jest niezwykle istotny. Niemniej nawet doświadczeni i kompetentni liderzy mogą popełnić błędy, które mogą przynieść poważne skutki finansowe i reputacyjne dla przedsiębiorstwa.
Niezamierzone błędy Członków Kierownictwa mogą obejmować:

• Błędne decyzje w zakresie zarządzania aktywami
• Błędne decyzje strategiczne, takie jak wprowadzenie na rynek nieodpowiedniego produktu lub nieprzemyślana ekspansja na nowe rynki, co może skutkować spadkiem wartości firmy i utratą zaufania interesariuszy.
• Błędne decyzje finansowe, takie jak błędne inwestycje, niewłaściwa ocena ryzyka lub nieprawidłowe raportowanie finansowe, które mogą prowadzić do znaczących strat i roszczeń ze strony akcjonariuszy lub inwestorów. Nawet niewielki błąd w raporcie finansowym może spowodować lawinę negatywnych reakcji na rynkach finansowych, co może prowadzić do poważnych problemów dla Spółki.
• Naruszenia przez Członków Kierownictwa przepisów prawa i regulacji, w tym prawa pracy lub ochrony danych osobowych.
• Konflikty związane z zarządzaniem personelem, w tym związane z oskarżeniami o bezprawne zwolnienie, mobbing, lub inne działania niezgodne z etycznymi normami.
  
  

Jak działa polisa D&O?

Mechanizm działania polisy D&O polega na tym, że chroni ona osoby zasiadające w zarządzie, radzie nadzorczej lub pełniące kluczowe funkcje w spółkach kapitałowych przed konsekwencjami błędów popełnionych w trakcie wykonywania ich obowiązków. Polisa ta może zapewnić ochronę finansową poprzez pokrycie kosztów związanych z ewentualnymi roszczeniami, w tym zarówno koszty obrony przed sądami, jak i ewentualne odszkodowania. Suma ubezpieczenia może sięgać nawet kilkuset milionów złotych, co stanowi znaczącą ochronę finansową dla objętych nią osób. Warto podkreślić, że polisa D&O jest dedykowana do szeroko rozumianego grona Członków kierownictwa, niezależnie od ich formy zatrudnienia.

Kto jest objęty ubezpieczeniem D&O?

Ubezpieczenie D&O jest skierowane do każdej osoby prawnej, która powołuje członków kierownictwa (zarząd, rada nadzorcza, prokurent) oraz zatrudnia osoby pełniące kluczowe funkcje w organizacji, niezależnie od formy zatrudnienia (etat czy kontrakt). Te osoby, działając samodzielnie w ramach swoich uprawnień lub pełnomocnictw, podejmują decyzje zarządcze, takie jak dyrektor finansowy, główna księgowa, dyrektor zarządzający, itp.

Polisa D&O jest dedykowana głównie dla różnego rodzaju podmiotów, takich jak spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółdzielnie, wspólnoty mieszkaniowe, spółki komunalne, fundacje, stowarzyszenia, instytuty badawcze, itp.

Ubezpieczającym w polisie D&O zawsze jest podmiot – organizacją, którą się zarządza, a do grona objętych ochroną mogą należeć nie tylko członkowie kierownictwa (w szerokim rozumieniu), lecz również osoby im bliskie, gdy ponoszą z nimi odpowiedzialność majątkową, np. współmałżonkowie i spadkobiercy.

Co powinien pokrywać dobrze skonstruowany podstawowy zakres ubezpieczenie D&O?

1. Odpowiedzialność osobista menadżera z tytułu uchybień w zarządzaniu, obejmująca:
   
   • KSH i inne przepisy korporacyjne dotyczące działalności danego typu podmiotu, w tym Prawo spółdzielcze, Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych, Ustawa o fundacjach, Prawo stowarzyszeń, Ustawa o własności lokali
   • Czyny bezprawne pracodawcy w tym mobbing, nieprawidłowe zwolnienie
   • Papiery wartościowe przepisy dotyczące obrotu papierami wartościowymi
   • AML przepisy dotyczące przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
   • Beneficjenci rzeczywiści przepisy dotyczące zgłaszania informacji o beneficjentach rzeczywistych
   • MAR przepisy Rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 596/2014 w sprawie nadużyć na rynku instrumentów finansowych
   • Papiery wartościowe przepisy Rozporządzenia PE i Rady (UE) 2017/1129 w sprawie prospektu emisyjnego
   • Oferta publiczna przepisy Ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych
   • Zwrot z inwestycji ryzyko obniżenia wartości lub utraty inwestycji
2. Zwrot zarządzanemu podmiotowi odszkodowania wypłaconego przez niego za menedżera.
   
   

Jakie są standardowe rozszerzenia podstawowego zakresu ubezpieczenia?

Ochrona menedżera, do pełnego limitu polisy lub wskazanego w niej podlimitu, obejmuje:

• Kierownictwo spółki zewnętrznej.
• Koszty obrony związane z zanieczyszczeniem środowiska
• Koszty dochodzenia, w tym koszty postępowań karnych, karno-skarbowych, administracyjnych, dyscyplinarnych, obciążające bezpośrednio menedżera.
• Koszty obrony w sprawach szkód na osobie lub mieniu, w tym roszczenia bezpośrednio do członków kierownictwa związane z wypadkami przy pracy.
• Koszty obrony dobrego imienia.
• Ochronę aktywów i wydatków niezbędnych dla pozostania na wolności, w tym w przypadku zatrzymania menadżera związane z funkcją.
• Kary i grzywny administracyjne lub cywilne nałożone na menadżera związane z funkcją.
• Grzywny nałożone za nadużycia na rynku instrumentów finansowych, na podstawie Rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 596/2014 w sprawie nadużyć na rynku.
• Zaliczki na poczet kosztów obrony i kosztów dochodzenia.
• Koszty awaryjne.
• Nadwyżkowe koszty obrony.
• Dodatkowy limit dla członków organów nadzorczych.
• Koszty wsparcia psychologicznego.
  Koszty stawiennictwa.
• Koszty zdarzenia kryzysowego.
• Dodatkowe okresy zgłaszania roszczeń w przypadku braku kontynuacji ochrony oraz dla byłych członków kierownictwa.
  
  

Jak można dodatkowo rozszerzyć zakres ubezpieczenia D&O

1. Odpowiedzialność podmiotu za Czyny bezprawne pracodawcy.
2. Koszty obrony podmiotu przed roszczeniami o odszkodowanie lub zadośćuczynienie – uzupełnienie ochrony prawnej podmiotu.
3. Odpowiedzialność podmiotu za uchybienia wobec programów świadczeń pracowniczych w tym PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe) i ZFŚS (Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.
4. Odpowiedzialność podmiotu z tytułu obrotu papierami wartościowymi.
   Utrata danych elektronicznych lub dokumentów.
5. Jurysdykcja USA
   
   

Jakie są ograniczenia ochrony ubezpieczeniowej?

Ubezpieczyciel standardowo nie ponosi odpowiedzialności za:

• Roszczenia związane z okolicznościami, w których członek kierownictwa otrzymywał bezprawne korzyści osobiste lub bezprawne wynagrodzenie lub dopuścił się oszustwa lub umyślnego naruszenia prawa (wyłączone dopiero o ile zostało to potwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu).
• Roszczenia związane z okolicznościami, które były lub powinny być znane członkowi kierownictwa przed zawarciem umowy ubezpieczenia.
• Roszczenia wynikłe z postępowań wszczętych przed datą ciągłości polisy.
• Niewykonanie albo niewłaściwe wykonanie obowiązków lub usług zawodowych (z wyjątkiem nadzoru nad nimi w ramach sprawowanej funkcji kierowniczej).
• Roszczenia związane z aktami terroru, wojną, stanem wojennym, rozruchami, strajkami, sankcjami.
• Roszczenia związane ze szkodą polegającą na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie rzeczy, w tym także zanieczyszczeniu.
• Roszczenia związane ze szkodą polegającą na uszkodzeniu ciała.
  
  

Inne istotne aspekty polisy D&O to:

• Data retroaktywna: Określa datę, od której polisa zaczyna obowiązywać wstecz. Jeśli data retroaktywna została ustanowiona, ochrona obejmuje tylko uchybienia popełnione po tej dacie. Szkody z tytułu zdarzeń, które miały miejsce przed datą retroaktywną, są wyłączone z ochrony. Jednak w niektórych przypadkach polisa może obejmować wszystkie uchybienia popełnione w przeszłości, gdy data retroaktywna jest zniesiona.